[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Kredyt Bank SA Bank 01-211 Warszawa Tel.: 0-22 634 54 00
ul. Kasprzaka 2/8 Internet: www.kredytbank.pl
ING Bank Z
lÄ…ski SA Bank 40-086 Katowice Tel.: 0-32 357 70 00
ul. Sokolska 34 Internet: www.ing.pl
WestLB Bank Bank 02-781 Warszawa Tel.:0-22 653 05 00
Polska SA
ul. Pileckiego 65 Internet: www.westlb.pl
DZ Bank Polska SA Bank 00-078 Warszawa Tel.: 0-22 505 70 00
Pl. Piłsudskiego 3 Internet: www.dzbank.pl
Bank Ochrony Bank 00-950 Warszawa Tel.: 0-22 850 87 35
Z
rodowiska SA
ul. Jana Pawła II 12 Internet: www.bosbank.pl
Bank Inicjatyw Bank 00-184 Warszawa Tel.: 0-22 860 11 00
Społeczno-
ul. Dubois 5A Internet: www.bise.pl
-Ekonomicznych SA
4. Przedmiot faktoringu
Faktoring dotyczy wierzytelności w obrocie gospodarczym. Dwa główne
z
ródła wierzytelności to:
umowa dostawy towarów,
umowa wykonania usług.
Są to najczęściej wierzytelności o krótkich terminach płatności  od 14 do
210 dni. Dokumenty określające zasady funkcjonowania faktoringu między-
narodowego to Konwencja ottawska  UNIDROIT z 1988 r.  i konwencja
dotycząca przelewu wierzytelności w obrocie międzynarodowym  UNCI-
TRAL z 2001 r. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby terminy płatności były
krótsze bądz
dłuższe, jeśli kontrahenci tak się umówią. Pamiętajmy jednak,
że faktoring dotyczy krótkoterminowych wierzytelności i chociażby dla czy-
stości reguł warto trzymać się tej zasady.
Wierzytelność
Podstawowym przedmiotem faktoringu jest cesja wierzytelności faktoranta
na faktora. Wierzytelność z tytułu dostaw, robót i usług jest rodzajem na-
leżności i oznacza uprawnienie do otrzymania zapłaty pieniężnej za dostawę,
robotę lub usługę w określonej kwocie i terminie.
24 Faktoring w teorii i w praktyce
Do wierzytelności zbywanych w ramach faktoringu zaliczamy (rysunek nr 2.4):
wierzytelności związane z obrotem gospodarczym,
wierzytelności pieniężne,
wierzytelności związane ze sprzedażą towarów i usług z wyjątkiem umów
sprzedaży rzeczy przeznaczonych do użytku osobistego lub rodzinnego
w ramach gospodarstwa domowego usługobiorcy,
wierzytelności krótkoterminowe, tj. z terminem płatności do 210 dni,
wierzytelności bezsporne,
wierzytelności już istniejące, przyszłe, niewymagalne, a w niektórych
rzadkich transakcjach wymagalne.
Pamiętajmy o tym, że na wierzycielu spoczywa odpowiedzialność za istnienie
wierzytelności. Wierzytelność istnieje wówczas, gdy wierzyciel ma przekona-
nie o jej istnieniu. Istnienie wierzytelności można wysoce uprawdopodobnić,
przedstawiajÄ…c dokumenty takie jak:
kontrakt handlowy, czyli umowę dostaw, sprzedaży lub umowę-zlecenie,
oświadczenie dłużnika potwierdzające jego zobowiązanie,
fakturę z potwierdzeniem odbioru lub upoważnieniem dla faktoranta
do wystawiania faktur bez potwierdzenia odbioru,
dokumenty celne.
Nie możemy nigdy określić bez cienia wątpliwości, że wierzytelność istnieje.
Przykładowo spłata zadłużenia na rachunek bankowy faktoranta mogła na-
stąpić tuż przed podpisaniem umowy faktoringu, ale ze względu na dni pocz-
towe pieniędzy nie ma jeszcze na rachunku bankowym, a faktorant sam nie
zdaje sobie sprawy z tego, że wierzytelność już nie istnieje. Ryzyko to maleje
wraz ze skracaniem czasu przelewu środków pieniężnych z rachunków ban-
kowych. Kilkanaście lat temu czas fizycznego przepływu środków pieniężnych
między rachunkami bankowymi wynosił kilka dni. Obecnie problem ten
traci na aktualności, ponieważ tzw. dni pocztowe uległy znacznemu skróce-
niu i środki pieniężne mogą znalez
ć się na rachunku w innym banku już
w dniu wykonania przelewu. Jednak nadal istnieje ryzyko zwiÄ…zane z trud-
nością zidentyfikowania płatności w związku z ograniczeniami technicznymi
w przedsiębiorstwach i w bankach oraz możliwością pomyłki pracownika.
W takiej sytuacji działać zaczyna zasada odpowiedzialności faktoranta  jest
on zobowiązany do zwrotu wierzytelności faktorowi (art. 410 kodeksu cy-
wilnego).
Podstawowe pojęcia faktoringu 25
Rysunek 2.4. Przedmiot faktoringu
26 Faktoring w teorii i w praktyce
Faktor kupuje wierzytelność za cenę określoną w umowie faktoringowej
i zwykle nie jest to przedmiotem sporów, ponieważ o jej wysokości decydują
strony umowy.
Usługi związane z przelewem wierzytelności
Poza cesją wierzytelności przedmiotem faktoringu są usługi świadczone przez
faktora na rzecz faktoranta. Lista usług jest bardzo długa i może być dowolnie
kształtowana w zależności od woli stron umowy. Może być ona dostosowy-
wana do potrzeb faktoranta i woli faktora do świadczenia określonej usługi.
Do usług podstawowych zwykle świadczonych przez faktora należą m.in.:
inkaso należności,
kierowanie upomnień do opieszałych dłużników,
windykacja należności,
okresowe badanie sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużników
oraz ich wiarygodności,
zaliczkowanie wierzytelności,
prowadzenie rozliczeń transakcji między faktorantem i dłużnikami,
przejęcie ryzyka niewypłacalności dłużnika.
Do usług dodatkowych należą:
udzielanie kredytów i pożyczek związanych z umową faktoringu,
prowadzenie ksiÄ…g handlowych i rozrachunkowych faktoranta,
opracowywanie planów rozwoju firmy,
usługi marketingu na rzecz faktoranta itp.
Usługi świadczone w ramach umowy faktoringu przedstawia rysunek 2.4.
W myśl Konwencji ottawskiej z 1988 r. istnieje bezwzględnie obowiązująca
zasada, że w umowie faktoringu faktor musi zobowiązać się do świadczenia
(oprócz wykupu wierzytelności) dwóch usług na rzecz faktoranta8.
Jest to bardzo istotne, ponieważ brak tych usług dyskwalifikuje umowę jako
umowę faktoringu i może być ona traktowana jako umowa cesji wierzytel-
ności. Wynika to z tego, że  jak już wcześniej wspomniałam  umowa
faktoringu jest umową nienazwaną. Jeśli w przypadku sporów sprawa trafi
8
Jednolita Konwencja Dotycząca Faktoringu Międzynarodowego, Art. 1, par. 2, pkt. b. [ Pobierz całość w formacie PDF ]