[ Pobierz całość w formacie PDF ]

gwiazdach? Być mo\
e, istnieje więcej sposobów zdobywania wiedzy, ni\
bylibyśmy skłonni
dostrzec lub zaakceptować. Trzeba przyznać, \
e granica pomiędzy geniuszem a szaleństwem jest
bardzo delikatna - wez
my na przykład Blake a, Virginię Woolf, Schumanna, Ni\
yńskiego, no i
oczywiście van Gogha. Sam Freud cierpiał z powodu powa\
nych problemów psychicznych.
Poeta John Dryden ujÄ…Å‚ to tak:
Wielki rozum z szaleństwem blisko spokrewniony I cienką jeno ścianką odeń oddzielony.
Poruszyłem ten temat w poniedziałek na porannym zebraniu personelu, proponując, \
eby
stwarzać protowi okazje do swobodnego wypowiadania się, o czym tylko zechce. Być mo\
e, w
ten sposób moglibyśmy dowiedzieć się czegoś wa\
nego o jego (czyli o naszym) świecie, o jego
41
stanie psychicznym i o tym, kim on jest naprawdę. Niestety mój pomysł nie wzbudził
entuzjazmu, mimo i\
na ścianie wisiał bezcenny obraz malowany przez  Catherine Deneuve ,
samą swoją obecnością przemawiający w tej sprawie. Klaus Villers, który nawet nie widział
pacjenta, orzekł, \
e przypadek jest tak beznadziejny, i\
 przy najbli\
szej okazji nale\
y
zastosować bardziej radykalne środki, chocia\
sam wobec pacjentów zachowuje chyba bardziej
konserwatywne podejście ni\
ktokolwiek inny. W końcu jednak uzgodniono, \
e nie zaszkodzi
pozostawić mojemu pacjentowi jeszcze kilku tygodni, by pokazał, co potrafi, zanim zajmą się
nim farmakolodzy i chirurdzy.
Był jeszcze jeden aspekt tej sprawy, który przemilczałem na zebraniu. Wydawało się, \
e
obecność prota oddziałuje korzystnie na niektórych pacjentów. Ernie rzadziej mierzył sobie
temperaturę, a Howie był jakby mniej pochłonięty swymi zajęciami. Doniesiono mi, \
e pewnego
wieczoru oglądał nawet w telewizji koncert Filharmonii Nowojorskiej. Podobnie kilku innych
pacjentów zaczęło się bardziej interesować otoczeniem.
Do tej grupy nale\
ała dwudziestosiedmioletnia kobieta, nazwijmy ją Bess. Trafiła do szpitala
bezdomna i wynędzniała. O ile mi wiadomo, nigdy nie widziano jej uśmiechniętej. W rodzinie od
dzieciństwa traktowana była jak niewolnica. Do niej nale\
ało sprzątanie, gotowanie, pranie. Jeśli
nawet dostała jakiś prezent pod choinkę, musiało to być coś przydatnego dla domu - na przykład
deska do prasowania. Jej siostry i bracia zginęli w po\
arze, który zniszczył ich mieszkanie w
czynszowej kamienicy. Bess pozostała z poczuciem, \
e to ona powinna była zginąć. Wkrótce po
tym wydarzeniu trafiła do nas, poniewa\
nie chciała skorzystać z miejskiego schroniska dla
bezdomnych.
Od samego początku często odmawiała jedzenia. Nie z powodu lęku, jak Ernie, ani ze
względu na przymus zajmowania się czym innym, jak Howie, ale dlatego \
e w swoim
mniemaniu nie zasługiwała na to:  Dlaczego ja dostaję jedzenie, podczas gdy tylu ludzi
głoduje? . Dla niej, rzec mo\
na, deszcz padał nawet w najbardziej słoneczne dni. Ka\
de
wydarzenie wydawało się zawsze przywoływać w jej pamięci jakąś tragedię, jakiś okropny
wypadek z przeszłości. Ani terapia elektrowstrząsowa, ani leki neuroleptyczne nie przyniosły
efektów. Była najsmutniejszą osobą, jaką kiedykolwiek znalem.
Ale w czasie jednej z moich - ju\
coraz rzadszych - przechadzek po oddziałach widziałem,
jak siedzi, obejmując ramionami kolana, i słucha uwa\
nie tego, co mówi prot. Bez uśmiechu, ale
i bez Å‚ez.
A siedemdziesięcioletnia pani Archer, eksmał\
onka jednego z czołowych przemysłowców
Ameryki, przestawała marudzić, gdy tylko pojawiał się prot.
Pani Archer, znana na Oddziale Drugim jako  KsiÄ™\
na , jadała posiłki na wytwornej
porcelanie w zaciszu swojego pokoju. Od urodzenia przyzwyczajona do \
ycia w luksusie,
narzekała bez przerwy na obsługę w szpitalu i na złe maniery wszystkich wokół. Księ\
na, która
42
potrafiła przebiec kiedyś nago całą Piątą Aleję w Nowym Jorku, gdy mą\
ją porzucił dla kobiety
o wiele młodszej, teraz w obecności mojego nowego pacjenta stawała się potulna jak baranek.
Wydaje siÄ™, \
e jedyną niechętną mu osobą był Russell, który doszedł do przekonania, \
e prot
przemierza Ziemię jako wysłannik diabła.  Precz mi z oczu, szatanie! , wykrzykiwał co jakiś
czas pod bli\
ej nieokreślonym adresem. Chocia\
wielu pacjentów nadal szukało u niego wsparcia
i rady, jego trzódka malała z ka\
dym dniem, przechodzÄ…c stopniowo na stronÄ™ prota.
Doszedłem więc do przekonania, \
e obecność prota wydaje się wpływać zbawiennie na
naszych długoterminowych pacjentów. I tu pojawił się niezwykły dylemat: gdyby udało się
postawić trafną diagnozę i wyleczyć prota, to czy jego powrót do zdrowia nie będzie bolesną
stratÄ… dla jego towarzyszy niedoli?
43
SESJA PI
TA
Przed następnym spotkaniem z protem poleciłem, aby przyniesiono mi z magazynu parę
starych lamp stojących, i zaopatrzyłem je w piętnastowatowe  nocne \
arówki, w nadziei, \
e
przyćmione światło skłoni go do zdjęcia ciemnych okularów i będę mógł zobaczyć jego oczy. [ Pobierz całość w formacie PDF ]